Ukrayna adı, Eski Slav Dili’nde “sınır ülkesi” anlamına gelmektedir; ancak şimdi bilimsel çevrelerde başka görüşler de vardır. Eskiden Ukrayna’ya Rutenya (Rus, Русь) da denilmekteydi. Ukrayna, Slavlardan önce sırayla İskitler (Sakalar), Hunlar, Hazar Kağanlığı, Kıpçaklar, Peçenekler, Kumanlar, Oğuzlar ve Altınordu Devleti, Osmanlı Devleti tarafından kontrol edilmiştir. Günümüzde Ukrayna’nın başkenti olan Kiev 9. yüzyılın ortalarına kadar Hazar Kağanlığı’nın bir parçasıydı. Peçenekler Kiev şehrine Türkçe Sambat adını vermişlerdi. 860 yılı civarında Viking kralı Rurik’in komutanları tarafından Hazar Kağanlığının elinden alındı ve Kiev Knezliği’nin bir parçası oldu. 14. yüzyılda Ukrayna topraklarının doğu kısmı Kiev dahil Litvanya Grandüklüğü’nün eline geçti. Batı kısımlar ise Lehistan Krallığının bir parçası haline geldi.
İlk Kazak Hetmanı Bogdan Hmelnitski
16. yüzyıl ortalarında Dinyeper ırmağı boylarındaki Zaporizya bölgesinde yaşayan bazı gruplar örgütlenerek devletimsi bir birlik oluşturdular. Kozak, Kosak, Cossack, Kossak, Kazak, Rus Kazakları olarak da adlandırılırlar ) Ukrayna ve Güney Rusya yerli halklarının karışımı ile 15. yüzyıl dolaylarında Don ve Dinyeper nehirleri civarında ortaya çıkan etnik topluluk. Kazaklar’ın bugün Kazakistan’da yaşayan Türk topluluğuyla bir alakaları yoktur. Kazak sözcüğü eski Türkçede maceracı-özgür insan anlamındadır.
Kendilerine Kazak adını veren bu savaşçı insanlar Lehistan, Osmanlı Devleti ve Çarlık Rusyası’nı talan ederek geçimlerini sağlıyorlardı. 1648 yılında Bohdan Khmelnytsky’nin önderliğindeki Kazaklar Lehistan’a karşı büyük bir ayaklanma çıkardılar. Rusya’nın desteğiyle çıkarttıkları bu ayaklanmada başarılı olan Kazaklar Lehistan’dan özerklik kazanarak Zaporizya’da tarihteki ilk Ukrayna devleti olan Kazak Atamanlığını kurdular. 17. yüzyılın ikinci yarısında bu bölge Lehistan, Osmanlı Devleti ve Çarlık Rusyası arasında büyük çekişmelere sahne oldu. Ancak Lehistan ve Osmanlı Devleti’nin zayıflaması üzerine bu durumdan Rusya karlı çıktı. 18. yüzyılın sonunda Lehistan’ın parçalanması sonucu Rusya Ukrayna’nın büyük bir bölümüne el koydu.
I. Dünya Savaşı’ndan sonra 1919 yılında Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Bu cumhuriyet 1922 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne katıldı. II. Dünya Savaşı başladıktan sonra 22 Haziran 1941 tarihinde Alman Wehrmacht birlikleri Sovyetler Birliğine girdiler. İşgal döneminde 5-8 milyon civarında Ukraynalı yaşamını kaybetti. 500 bin civarında Yahudi Alman Nazileri tarafından öldürüldü.
Ukrayna’nın Sovyet dönemi tarihindeki en önemli olaylardan birisi de 26 Nisan 1986 yılındaki Çernobil reaktör kazasıdır. Bu kazadan dolayı ortaya çıkan radyoaktif serpinti 350.000 kişinin olay bölgesinden uzaklaştırılmasına neden oldu. 8 Aralık 1991 yılında Beyaz Rusya, Rusya ve Ukrayna ortak bir karar alarak Sovyetler Birliği’ni resmen ortadan kaldırmaya karar verdiler. Bağımsız Devletler Topluluğu ilan edildi ve Ukrayna bağımsız bir ülke haline geldi. 2004 yılında Ukrayna tartışmalı bir ülke başkanlığı seçimi yaşadı. Turuncu Devrim adı verilen protestolar sonucu seçimler yenilendi ve Viktor Yuşçenko devlet başkanı seçildi.
